کد مطلب:40409 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

عقيدة شيعه در مورد جانشيني پيامبر اكرمچيست؟

به نظر شيعه، جانشين بلافصل پيامبر اسلامحضرت اميرالمؤمنين، علياست. شيعه براي اين عقيدة خود دلايل فراواني از آيات قرآن كريم و رواياتي كه شيعه و اهل سنت نقل كردهاند، دارد.

گرچه در قرآن كريم نام مبارك حضرت اميرالمؤمنين، عليذكر نشده است ولي حدود 84 آيه به امامت امامان معصوم: دلالت دارند از جمله آيات، 59 از سورة نسأ ?گطيعوا الله... و?گُولي الأمر منكم فس ?‹لوا أهل الذّكر إن كنتم لاتعلمون (نحل، 43; انبيا، 7) اتّقوا اللّه و كونوا مع الصّـَدقين (توبه، 119) إنّما وليّكم اللّه و رسوله و الّذين ءامنوا... (مائده، 55) يريد اللّه ليذهب عنكم الرّجس أهل البيت (احزاب، 33) و همچنين آيه تطهير و مباهله و غيره كه اين آيات را پيامبر اكرم به ائمه اثنيعشر معصومين: تفسير و تك تك آنها را با نام و نشان و خصوصيات براي مسلمانان معرفي كردند كه از جمله آن اين حديث مشهور، به نقل از جابربنعبداللهانصاري است: جابر ميگويد: خدمت پيامبر اكرمرسيدم; در حالي كه تازه آيه 59 از سورة نسأ نازل شده بود. عرض كردم: يا رسول الله، خدا و رسول خدا را شناختيم و اطاعت ميكنيم. امّا اولي الامري كه در اين آيه آمده كيانند كه اطاعتشان همچون اطاعت شما و خداوند بر ما واجب شده است؟

پيامبر گرامي فرمودند: اي جابر! اوليالأمر، جانشينان من و امامان مسلمانان بعد از منند كه اوّل آنها علي، فرزند ابوطالب، سپس حسن، بعد حسين، بعد علي فرزند حسين، سپس محمّد فرزند علي ـ كه در كتاب آسماني تورات به باقر مشهور است و تو ايشان را خواهي ديد و وقتي ديدي، سلامم را به او برسان ـ سپس جعفرصادق فرزند محمّد سپس از آن موسي فرزند جعفر بعد علي فرزند موسيَ، سپس محمّد فرزند علي، بعد علي فرزند محمّد پس از آن حسن فرزند علي، سپس هم نام من و هم كنيهام حجت خدا در زمين و باقيمانده خدا در ميان بندگانش فرزند حسنبنعلي، همان شخصي كه خداوند به وسيلة او مشارق و مغارب زمين را فتح ميكند و او از پيروانش غايب ميشود. در زمان غيبت آن حضرت كساني در اعتقاد به امامت او ثابت قدم ميمانند كه خداوند دلهايشان را با ايمان امتحان كرده است.( كتاب كمال الدين، باب نص الله عزوجل علي القائم، ص 253. )

در روايتي ديگر از ابوبصير نقل شده كه به امام باقر7 عرض كردم! مردم(اهل سنت) به ما اعتراض ميكنند كه اگر امامان حقّند، چرا خدا نامي از آنها در قرآن نبرده است؟ امام باقر فرمود: در پاسخ آنها بگوييد: خدا نماز را بر پيغمبر9 نازل كرد و اسمي از سه يا چهار ركعت آن نبرد تا اينكه رسول خدا آن را توضيح داد و نيز فريضه حج را نازل فرمود، ولي تعداد طوافهاي هفتگانه آن را نازل نكرده تا پيغمبر9 آن را تفسير كرد; همين طور است امامت ما; خداوند آية ?گطيعوا الله و?گطيعوا الرسول و?گُوليالأمر منكم را نازل و پيامبر اولوالأمر را به ائمه اثنيعشر تفسير فرمود و اگر ساكت ميشد و بيان نكرده بود، آلعباس و آلعقيل و يا ديگران مدعي ميشدند كه مراد از اوليالأمر ماييم...( تفسير عياشي، ذيل آيه 59 سورة نسأ. )

بدين مطلب در برخي روايات اشاره شده است; شخصي از امام باقر7 تفسير آية إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤَدُّواْ الاْ ?َمَـَنَـَتِ إِلَيََّ أَهْلِهَا; (نسأ، 58) خداوند به شما فرمان ميدهد كه امانتها را به صاحبانش بدهيد! پرسيد؟ امام فرمود: مقصود ما هستيم كه بايد امام سابق، كُتب و علم و سلاح را (كه نشانههاي امامت است) به امام بعد از خود تحويل دهد.

در روايتي ديگر نيز آمده است كه امام رضا7 در تفسير اهلها در آيه شريفه مذكور (نسأ، 58) فرمود: آنها (مقصود از اهلها) ائمه از آل محمدند كه هر امامي بايد امانت را به امام بعد از خود تحويل دهد و... .